کشاورزی شغلی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم با طبیعت سر و کار دارد و کسانی که قصد دارند این رشته را مطالعه کنند باید علاقه زیادی به کار در طبیعت و فضای آزاد داشته باشند. کشاورزی یک کار زنده به حساب میآید؛ هر چند برخی گرایشهای آن به طور غیرمستقیم به کشاورزی مربوط میشود. پس مهمترین عامل در انتخاب این رشته علاقه است.
پس اگر عاشق طبیعت هستید و از فکر کردن به گیاهان، خاک و هرچیزی که راجع به کشاورزی است لذت میبرید و تا حالا بارها به کارهای کشاورزی به صورت علمی فکر کردید شغل مهندسی کشاورزی بسیار برای شما مناسب است. هر چند باید در نظر داشته باشید که ساعت کاری مهندس کشاورزی معمولا به صورت تمام وقت است و در برخی از فعالیتهای کشاورزی، ساعت کاری مشخصی وجود ندارد و در هر زمان از شبانه روز که لازم باشد باید به فعالیت مشغول باشید. افرادی که در این رشته فعالیت میکنند باید بتواند در مکانهای گوناگون از جمله مزارع، گلخانهها، آزمایشگاهها یا شرکتهای کشاورزی و در شرایط مختلف آب و هوایی کار کنند و به کار کردن در چنین محیطهایی علاقمند باشند.
گرایشهای رشته مهندسی کشاورزی برای ادامه تحصیل چه هستند؟
طبق آخرین تغییرات مصوب در وزارت علوم، گروه کشاورزی دارای 12 گرایش به شرح زیر است:
گرایش اقتصاد کشاورزی: کاربرد علم اقتصاد و تئوریهای اقتصادی در حوزه تولید و توزیع محصولات و خدمات کشاورزی.
گرایش ترویج و آموزش کشاورزی پایدار: کسب مهارتهای لازم نظری و عملی ترویج و آموزش کشاورزی جهت افزایش کمی و کیفی آگاهی روستاییان، عشایر، دانشآموزان و مصرفکنندگان کشاورزی.
گرایش علوم دامی: مطالعه بیولوژی حیوانات تحت کنترل انسان اعم از حیوانات مزرعهای و همراه در زمینههای تغذیه، ژنتیک و اصلاح نژاد، فیزیولوژی، بهداشت، رفتارشناسی، مدیریت، تجهیزات و جایگاهها به منظور بالا بردن تولید اقتصادی آنها.
گرایش گیاهپزشکی: مجموعه اطلاعات از علوم و تکنولوژی در زمینههای شناخت آفات و عوامل بیماریزای گیاهی و اصول و روشهای مبارزه با آنها.
گرایش علوم و مهندسی آب: کسب دانش پایه آب و دانش تخصصی در یکی از زمینههای تخصصی هواشناسی کشاورزی، آب کشاورزی، سازههای آبی، مهندسی زهکشی و …
گرایش علوم و مهندسی باغبانی: دانش، فن و هنر تولید، پرورش، اصلاح و بازاررسانی گیاهان و محصولات باغبانی اعم از میوه، سبزی، گل و گیاه زینتی، گیاهان دارویی و ادویهای.
گرایش علوم و مهندسی صنایع غذایی: نگهداری، تبدیل و حفظ کیفیت فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی محصولات غذایی با منشا گیاهی، دامی و دریایی.
گرایش علوم و مهندسی خاک: مطالعه تغییرات مکانی خاکها، ردهبندی و تهیه نقشه خاک، تعیین پتانسیلهای ذاتی و تناسب اراضی، ارزیابی و اصلاح اراضی و مدیریت پایدار خاک.
گرایش مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی: بکارگیری اصول علوم زراعی و ژنتیک در تولید محصولات غذایی با توجه به حفظ منابع طبیعی و محیط زیست.
گرایش مهندسی ماشینهای صنایع غذایی: کسب علوم و فنون لازم مربوط به ساخت، تحقیق و توسعه در زمینههای ماشینها و کارخانههای صنایع غذایی و فراوری محصولات کشاورزی.
گرایش مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی: مطالعه مسائل مربوط به ماشینی کردن کشاورزی و مدیریت مناسب برای افزایش درآمد و کاهش هزینهها.
گرایش مهندسی مکانیک بیوسیستم: کسب علوم و فناوریهای نوین در زمینه طراحی و سازگار کردن ماشینهای کشاورزی، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در صنعت کشاورزی و فناوری پس از برداشت.
مهمترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی کشاورزی چه هستند؟
طول دوره کارشناسی همه گرایشهای کشاورزی ۴ سال است و فراگیران همه گرایشهای تحصیلی 140 واحد درس سپری خواهند کرد که طی آن دانشجویان همه گرایش ها 22 واحد دروس عمومی را میگذرانند. بسته به گرایش، بین 18 تا 25 واحد دروس علوم پایه، 80 تا 90 واحد تخصصی و 8تا 12 واحد اختیاری را سپری خواهند کرد.
فارغ التحصیل رشته مهندسی کشاورزی در چه کارها و صنایعی میتواند شاغل شود؟
در حال حاضر فارغالتحصیلان مهندسی کشاورزی با توجه به گرایش خود میتوانند در بخش خصوصی، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، شهرداریها، مهندسین مشاور آب و خاک، گلخانهها، مزارع و پیمانکاریهای مختلف کار کنند. همچنین فارغالتحصیلان همه گرایشها میتوانند به عنوان کارشناس و مدرس در مراکز آموزش کشاورزی و واحدهای تحقیقات کشاورزی فعالیت کنند. در ادامه، مشاغل مربوط هر گرایش به طور مختصر ذکر شده است.
فارغالتحصیل اقتصاد کشاورزی میتواند به عنوان کارشناس در تحلیل و ارزیابی طرحهای کشاورزی و منابع طبیعی، برنامهریزیهای توسعه کشاورزی، فعالیت کند. همچنین می تواند به عنوان مدیر یا مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی و کمک ناظر اقتصادی طرحها و برنامههای کشاورزی فعالیت کند.
فارغالتحصیل ترویج و آموزش کشاوری پایدار میتواند به عنوان کارشناس ترویج و مروج ترویج در مراکز خدمات کشاورزی و ادارات استانی فعالیت کند یا به عنوان کارشناس آموزش و آموزشگر مراکز آموزش و دبیرستانهای کشاورزی به فعالیت بپردازد. همچنین می تواند مراکز ارائه خدمات مشاورهای، فنی و مهندسی کشاورزی را راه اندازی کنند.
فارغالتحصیل علوم دامی میتواند به عنوان کارشناس در زمینههای مختلف تولید، آموزش و پژوهش، برنامهریزیهای منطقهای و ملی، مدیر و مجری واحدها و سامانههای تولیدی خصوصی (دامداری، مرغداری، زنبورداری و …) و همچنین به عنوان کارشناس و مدیر دستگاههای اداری مرتبط با بخش دامپروری خدمت کند.
فارغالتحصیل گیاهپزشکی به عنوان کارشناس اجرایی تحقیقات در مراکز پژوهشی کشاورزی، مسئول فنی کلینیکهای گیاهپزشکی و مدیر و مجری امور حفظ نباتات در موسسات دولتی و خصوصی بخش کشاورزی میتواند مشغول به کار شود.
فارغالتحصیل علوم و مهندسی باغبانی به عنوان کارشناس متخصص در زمینههای مختلف باغبانی در گلخانهها، پارکها، باغات و… فعالیت میکند یا میتواند مدیر واحدهای تولیدکننده محصولات متنوع باغبانی باشد.
فارغالتحصیل علوم و مهندسی صنایع غذایی به عنوان مدیر واحدهای صنعتی موادغذایی، مسئول فنی واحدهای صنایع غذایی، مدیر کنترل کیفیت واحدهای صنایع غذایی، کارشناس متخصص در امر طراحی واحدهای صنعتی و نیمهصنعتی صنایع غذایی، کارشناس موسسات دولتی استاندارد و نظارت بر مواد غذایی فعالیت خواهد داشت.
فارغالتحصیل علوم و مهندسی خاک میتواند در آزمایشگاههای خاکشناسی و امور مربوط به اصلاح اراضی خدمت کند.
فارغالتحصیل مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی میتواند به عنوان مدیر یا مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی کشاورزی، کارشناس متخصص در زمینههای مختلف تولیدی و بهنژادی در سازمانهای خصوصی و دولتی، مزارع و کشت و صنعتها فعالیت کند.
فارغالتحصیل مهندسی ماشینهای صنایع غذایی میتواند به عنوان کارشناس متخصص در طراحی تجهیزات و ماشینهای فرآوری موادغذایی و مسئول فنی خطوط و کارخانههای تولید مواد غذایی در کارخانههای صنایع غذایی و مجتمعهای صنایع تبدیلی و فراوری محصولات کشاورزی فعالیت کند.
فارغالتحصیلان مهندسی مکانیزاسون و مهندسی مکانیک بیوسیستم میتوانند به عنوان کارشناس متخصص در طراحی ماشینهای کشاورزی در کارخانهها و کارگاههای تولید و ساخت تراکتور، ماشینها و ادوات کشاورزی، کارشناس تعمیر و نگهداری تجهیزات در کشت و صنعتها، کارشناس متخصص در طراحی و توسعه سامانههای انرژیهای تجدیدپذیر، کارشناس طراحی سامانههای بهرهبرداری از انرژیهای تجدیدپذیر، کارشناس متخصص در طراحی تجهیزات و ماشینهای صنایع غذایی و فراوری محصولات کشاورزی، مسئول فنی خطوط و همچنین در کارخانههای صنایع غذایی و فرآوری محصولات کشاورزی فعالیت کنند.
بازار کار رشته مهندسی کشاورزی به چه صورت است؟
هر چند بازار کار برای مهندسان کشاورزی بدون چالش نیست ولی در اکثر گرایشهای کشاورزی کسانی که در این رشته تحصیل کنند، میتوانند بعد از فارغالتحصیل شدن زمین یا گلخانهای را اجاره و به روش مکانیزه و مدرن شروع به کشاورزی کنند.
اگر فرد دانشآموخته، خلاق و به رشته کشاورزی علاقهمند باشد میتواند با تحقیق و جستوجو در زمینه تولید محصولات مختلف کشاورزی کارآفرینی کند. خوداشتغالی و کارآفرینی در رشته کشاورزی بیشترین جای فعالیت در بازار کار را دارد. اگر امکان اجاره زمین یا گلخانه را نداشته باشند میتوانند تحت عنوان مشاور و کارشناس در مزارع و گلخانههای دیگر به فعالیت بپردازند یا جذب وزارت جهاد کشاورزی و مراکز وابسته به آن شوند.
همچنین مراکز آموزشی (هنرستانهای کشاورزی، دانشکدههای کشاورزی، آموزشکدههای کشاورزی، مراکز آموزش کشاورزی و…) مراکز پژوهشی و بخشهای وابسته به آنها در مراکز استانها، سایر ادارات دولتی و نیمهدولتی (سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کل کشور و ادارههای منابع طبیعی استانها، سازمان بوستانها و فضای سبز استانها و شهرستانها، سازمان حفاظت محیط زیست و ادارههای کل آن در استانها و…)، بخش های غیردولتی شامل آزمایشگاهها و شرکتهای خصوصی کشاورزی، شرکتهای بازرگانی از مهمترین حوزههای استخدام و کاریابی برای مهندسان کشاورزی است.
امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی کشاورزی در داخل ایران چگونه است؟
این رشته در ایران در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا نیز دانشجو میپذیرد. گرایشهای دکترا این رشته طبق آخرین تغییرات مصوب وزارت علوم به شرح زیر است:
احیای اکوسیستم
اقتصاد کشاورزی (4گرایش)
اگرواکولوژی
اگرو تکنولوژی (4 گرایش)
بیماریشناسی گیاهی
بیوتکنولوژی کشاورزی
ترویج و آموزش کشاورزی پایدار (2گرایش)
توسعه کشاورزی
حشرهشناسی کشاورزی
علوم دامی (4گرایش)
علوم و مهندسی آب (8 گرایش)
علوم و مهندسی باغبانی (2 گرایش)
علوم و مهندسی صنایع غذایی (4 گرایش)
مدیریت حاصلخیزی و زیست فناوری خاک (2 گرایش)
مدیریت منابع خاک (2 گرایش)
مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی (3گرایش)
مهندسی مکانیک بیوسیستم (3گرایش)
ژنتیک و به نژادی گیاهی
مشاهده سرفصل ها و دروس این رشته در موسسه آموزش عالی خرد بوشهر